Spis treści
- adw. TOMASZ SOWA, LL.M.
- +48 22 243 34 75
- kancelaria@sowaip.pl
Polubowne rozwiązywanie sporów niesie za sobą wiele korzyści dla zwaśnionych stron. Szczególne miejsce wśród metod szukania porozumienia zajmuje mediacja, która w ostatnich latach odgrywa coraz większe znaczenie praktyczne. Dzieje się tak głównie za sprawą coraz wyższych kwalifikacji posiadanych przez mediatorów. Powodzenie mediacji w dużej mierze zależy bowiem od osoby mediatora. W niniejszym wpisie chcemy przedstawić podstawowe informacje o mediacji oraz wskazać kluczowe jej zalety.
Czym jest mediacja?
Mediacja to jeden ze sposobów rozwiązywania sporu między skonfliktowanymi stronami. Mediacja prowadzona jest pod kierownictwem mediatora, który jest w stosunku do stron osobą bezstronną, a nadto posiadającą właściwe kwalifikacje.
Mediacja prowadzona jest w oparciu o 5 podstawowych zasad: dobrowolności, bezstronności, poufności, neutralności oraz akceptowalności. Istotne jest jednak to, że mediacja nie ma na celu ustalenia, która strona ma rację, tak jak ma to miejsce w postępowaniu sądowym.
Można powiedzieć, że mediacja polega na poszukiwaniu złotego środka, a więc rozwiązania, które jest w stanie zaakceptować każda ze stron. Sednem mediacji jest wygaszenie konfliktu między stronami i znalezienie płaszczyzny porozumienia.
W jakich sprawach możliwe jest podjęcie mediacji?
Najprościej rzecz ujmując, mediacja jest możliwa do prowadzenia tam, gdzie między stronami powstaje sytuacja konfliktowa.
Nie ma przy tym znaczenia, czy mamy do czynienia ze sprawą cywilną, z konfliktem rodzinnym lub sporem natury gospodarczej.
Dopuszczalne jest również przeprowadzenie mediacji w ramach postępowania karnego. Wówczas do mediacji przystępuje pokrzywdzony oraz sprawca przestępstwa, a jej celem jest wygaszenie konfliktu między nimi oraz znalezienie adekwatnego sposobu zadośćuczynienia lub naprawienia szkody.
Z kolei w sprawach cywilnych, rodzinnych lub gospodarczych mediacja służy poszukiwaniu rozwiązania, na które jest w stanie zgodzić się każda ze stron.
Czy mediacja jest obowiązkiem?
Mediacja nigdy nie może stać się dla strony obowiązkiem. U podstaw postępowania mediacyjnego stoi jego pełna dobrowolność. Oczywiście, jeżeli sprawa trafi na drogę sądową, to Sąd powinien ocenić możliwość polubownego rozwiązania sporu.
W związku z powyższym Sąd może wysunąć propozycję skierowania sprawy do mediacji. Należy jednak podkreślić – to zawsze jest tylko propozycja. Nawet jeżeli strony zdecydują się na podjęcie mediacji, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby z mediacji zrezygnować, zwłaszcza gdy jej przebieg nie zwiastuje osiągnięcia porozumienia.
Warto przy tym podkreślić, że mediator może zostać wyznaczony przez Sąd lub też strony mogą same zgodnie wybrać osobę mediatora. Mediator i strony są zobowiązane zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedziały się w związku z prowadzeniem mediacji.
Oznacza to, że nawet przy nieudanej próbie mediacji, strony nie mogą następnie powoływać się na okoliczności związane z mediacją przed sądem, chyba że zgodnie zwolnią mediatora z obowiązku zachowania tajemnicy. Jeżeli jednak strony dojdą do porozumienia, wówczas najczęściej dochodzi do sporządzenia ugody, która podlega zatwierdzeniu przez Sąd. Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem.
Polecamy: Umowa o zachowaniu poufności – Podstawowe informacje
Mediacja – czyli dlaczego warto ze sobą rozmawiać
Warto zwrócić na szereg korzyści płynących z mediacji. Przede wszystkim mediacja daje płaszczyznę do zrozumienia perspektywy drugiej strony oraz do jasnego określenia oczekiwań każdej ze stron. Mediacja ma przy tym obniżać poziom negatywnych emocji, wygaszać spór i prowadzić do poszukiwań konstruktywnego rozwiązania problemu.
Na uwagę zasługuje również fakt, że mediacja często trwa krócej niż zwykłe postepowanie sądowe, a przy tym jest rozwiązaniem o wiele tańszym. Nawet jeżeli jedna ze stron wytoczyła już powództwo, to podjęcie mediacji daje szanse na zwrot uiszczonej opłaty sądowej.
Jeżeli w sprawie nie doszło jeszcze do rozprawy, wówczas po zatwierdzeniu ugody przez Sąd zwraca powodowi 100% uiszczonej opłaty.
Jeżeli do zawarcia i zatwierdzenia ugody dojdzie już po rozpoczęciu rozprawy, wówczas zwrotowi podlega 75% uiszczonej opłaty sądowej.
Mediacja to zawsze dodatkowa szansa
Nie wierzę w to, że każdy spór można rozwiązać przy pomocy mediacji. Jestem jednak głęboko przekonany, co potwierdza również moje doświadczenie w pracy mediatora, że tą metodą można rozwiązać te spory, które wydają się bez szans na polubowne zakończenie. Wiele lat głębokiego konfliktu może zakończyć się wówczas, gdy strony zaczną ze sobą zwyczajnie rozmawiać. Czasami jest to tak proste.
